Yıl 2007… Lise son sınıf öğrencisiyim ve üniversiteye hazırlanıyorum. Sistemin bir açığını bulup, daha az çalışarak daha iyi bir sonuç almak için mevcut sınav sistemini didikliyorum. Önceki sistemle kıyaslayıp artıları neler, eksileri neler yakalama derdindeyim. Sonra; ÖSYM’deki adamlar oturup “nasıl en kötü sınav sistemini hazırlarız” düsturuyla oturup kafa patlatsalar, böyle bir sistemi ancak yaratabilirler diye aklımdan geçiriyorum. Ben her “bu en kötü sistem” dediğimde, ÖSYM daha kötüsünü çıkarmayı bir şekilde başarabiliyor. Dolayısıyla sanıyorum geldiğimiz noktayı yani TEOG’u anlatmama gerek yok. TEOG savunlabilir bir sistem değil ancak…
Eğitim-öğretim konusundaki hassasiyetim ziyadesiyle fazla. Zira bu işi sadece gelecek nesilleri yetiştirme ve dolayısıyla ülkenin kalkınabilmesi olarak görmüyorum. Bunun bir de düşünülmesi gereken sınıfsal (toplumsal sınıf anlamında) sonuçları mevcut.
Geliri ile ancak kendini döndüren, borcu olsa da batık olmayan orta kesmin çocuklarının koluna takabilecekleri bütün altın bilezikler bir bir elinden alınıyor. Önce gerçekten başarılı olan düz liseler içerisindeki “süper lise” olarak adlandırılan ve yabancı dil ağırlıklı eğitim verilen süper sınıflar kaldırıldı. Yine gerçekten de başarılı liseler olan anadolu liselerinin içi, bütün düz liselerin sadece ismen anadolu lisesine çevrilmesiyle boşaltılmış oldu. Misal zamanında Samandağındaki 5 liseden biri olan Yüksel Acun Anadolu Lisesi, Samandağın en başarılı 90 öğrencisine ev sahipliği yapıyordu. Meslek liseleri ve İmam Hatipler, katsayı tartışmalarına vs girmek istemiyorum. İster kabul edin ister etmeyin, fen liseleri dahil; anadolu liseleri ve süper liselere, zengin çocukları doğrudan zenginlikleri vasıtasıyla değil ancak ve ancak başarılı olmaları halinde girebiliyorlardı. Bu liselerin çoğunu ise, orta sınıfın “başarmaktan başka çaresi olamayan” çocukları dolduruyordu. Bugün bile etrafınıza baksanız söylediklerimin ne kadar doğru olduğunu anlarsınız. Gerçi özel üniversitelerin kurulması ve dolayısıyla maddi gücün yine belirleyici olmaya başlamasıyla ibre yine zengin sınıfın lehine dönmeye başlamıştı ama şimdiki kadar da değildi.
Prestiji olan her şey değersizleştirildi. Başarıyla, alın teriyle elde edilebilir makam ve mevkiiler, parayla ulaşılabilir hale geldi. Olan yine orta sınıfın “başarmak zorunda olan” çocuklarına oldu. Eskiden torpille bile girilemeyen yerler, şimdilerde hiçbir çaba sarfedilmeden, bedeli ödenerek girilebilir yerler haline geldi. 3 soru sallayarak 4 yıllık kazanan öğrenciler, asgari ücretin bile altında çalışmayı kabul edecek üniversite mezunu işsizliğe sebep oldular. Daha trajik bir şey söyleyeyim size; zengin sınıf yine tutunabildi. Misal ailesinin maddi durumu yerinde olduğu için asgari ücretin altında bir maaşla başka bir avukatın yanında çalışıp, lüks arabasıyla adliyeye gidip gelen, lüks mekanlarda sıfatıyla caka satan bir arkadaşım olduğu gibi; hukuk fakültesi mezunu olup, ailesinin maddi durumu yetersiz olduğundan bankacılık yapan bir arkadaşım da mevcut.
TEOG kalkarsa ne olacak peki? Sınavsız geçişte, torpilin olmayacağını kim söyleyebilir? Özel üniversiteye gidecek durumu olamayan orta sınıf çocukların yüksek öğrenim alabilmesinin garantisini kim verebilir? Şimdi diyorlar ki; “TEOG kalksın, öğrenciler okuldaki puanlarına göre üniversitelere yerleştirilsin” E sormazlar mı peki kardeş, bunca özel lise varken, zenginler çocuklarına buralardan not satın alıp, özel üniversiteye dökecekleri paranın çok cüzi bir kısmını, çocukları devlet üniversitlerine yerleşsinler diye harcarlarsa, bunu yapamayacak olanların hali ne olacak, devlet üniversitlerinde kontenjan bulacilecekler mi diye?
Çok ilginç projelerle TÜBİTAK’tan ödülleri silip süpüren İmam Hatipler’in Uluslararası derecelendirmelerdeki son sıraları kimseye kaptırmaması ve diğer liselerle yarıştığı ulusal sınavlarda gösterdiği tescilli başarısızlık, TEOG’u vurmuş olmasın?
İşin bir de partisel yönü var. Uluslararası düzeyde başarılı kabul edilen üniversitelerimizin hala iktidar karşıtı duruş sergilemesinin de illa bunda payı vardır. Bu üniversitelerin, deyim yerindeyse “işgali” için TEOG ve diğer sınavlar büyük bir engel.
Hakkımızda hayırlısı…